
അർജുന ഉവാച ।
യേ ശാസ്ത്രവിധിമുത്സൃജ്യ യജന്തേ ശ്രദ്ധയാന്വിതാഃ ।
തേഷാം നിഷ്ഠാ തു കാ കൃഷ്ണ സത്ത്വമാഹോ രജസ്തമഃ ॥ 17-1 ॥
ശ്രീഭഗവാനുവാച ।
ത്രിവിധാ ഭവതി ശ്രദ്ധാ ദേഹിനാം സാ സ്വഭാവജാ ।
സാത്ത്വികീ രാജസീ ചൈവ താമസീ ചേതി താം ശൃണു ॥ 17-2 ॥
സത്ത്വാനുരൂപാ സർവസ്യ ശ്രദ്ധാ ഭവതി ഭാരത ।
ശ്രദ്ധാമയോഽയം പുരുഷോ യോ യച്ഛ്രദ്ധഃ സ ഏവ സഃ ॥ 17-3 ॥
യജന്തേ സാത്ത്വികാ ദേവാന്യക്ഷരക്ഷാംസി രാജസാഃ ।
പ്രേതാൻഭൂതഗണാംശ്ചാന്യേ യജന്തേ താമസാ ജനാഃ ॥ 17-4 ॥
അശാസ്ത്രവിഹിതം ഘോരം തപ്യന്തേ യേ തപോ ജനാഃ ।
ദംഭാഹങ്കാരസംയുക്താഃ കാമരാഗബലാന്വിതാഃ ॥ 17-5 ॥
കർഷയന്തഃ ശരീരസ്ഥം ഭൂതഗ്രാമമചേതസഃ ।
മാം ചൈവാന്തഃശരീരസ്ഥം താന്വിദ്ധ്യാസുരനിശ്ചയാൻ ॥ 17-6 ॥
ആഹാരസ്ത്വപി സർവസ്യ ത്രിവിധോ ഭവതി പ്രിയഃ ।
യജ്ഞസ്തപസ്തഥാ ദാനം തേഷാം ഭേദമിമം ശൃണു ॥ 17-7 ॥
ആയുഃസത്ത്വബലാരോഗ്യസുഖപ്രീതിവിവർധനാഃ ।
രസ്യാഃ സ്നിഗ്ധാഃ സ്ഥിരാ ഹൃദ്യാ ആഹാരാഃ സാത്ത്വികപ്രിയാഃ ॥ 17-8 ॥
കട്വമ്ലലവണാത്യുഷ്ണതീക്ഷ്ണരൂക്ഷവിദാഹിനഃ ।
ആഹാരാ രാജസസ്യേഷ്ടാ ദുഃഖശോകാമയപ്രദാഃ ॥ 17-9 ॥
യാതയാമം ഗതരസം പൂതി പര്യുഷിതം ച യത് ।
ഉച്ഛിഷ്ടമപി ചാമേധ്യം ഭോജനം താമസപ്രിയം ॥ 17-10 ॥
അഫലാകാങ്ക്ഷിഭിര്യജ്ഞോ വിധിദൃഷ്ടോ യ ഇജ്യതേ ।
യഷ്ടവ്യമേവേതി മനഃ സമാധായ സ സാത്ത്വികഃ ॥ 17-11 ॥
അഭിസന്ധായ തു ഫലം ദംഭാർഥമപി ചൈവ യത് ।
ഇജ്യതേ ഭരതശ്രേഷ്ഠ തം യജ്ഞം വിദ്ധി രാജസം ॥ 17-12 ॥
വിധിഹീനമസൃഷ്ടാന്നം മന്ത്രഹീനമദക്ഷിണം ।
ശ്രദ്ധാവിരഹിതം യജ്ഞം താമസം പരിചക്ഷതേ ॥ 17-13 ॥
ദേവദ്വിജഗുരുപ്രാജ്ഞപൂജനം ശൗചമാർജവം ।
ബ്രഹ്മചര്യമഹിംസാ ച ശാരീരം തപ ഉച്യതേ ॥ 17-14 ॥
അനുദ്വേഗകരം വാക്യം സത്യം പ്രിയഹിതം ച യത് ।
സ്വാധ്യായാഭ്യസനം ചൈവ വാങ്മയം തപ ഉച്യതേ ॥ 17-15 ॥
മനഃ പ്രസാദഃ സൗമ്യത്വം മൗനമാത്മവിനിഗ്രഹഃ ।
ഭാവസംശുദ്ധിരിത്യേതത്തപോ മാനസമുച്യതേ ॥ 17-16 ॥
ശ്രദ്ധയാ പരയാ തപ്തം തപസ്തത്ത്രിവിധം നരൈഃ ।
അഫലാകാങ്ക്ഷിഭിര്യുക്തൈഃ സാത്ത്വികം പരിചക്ഷതേ ॥ 17-17 ॥
സത്കാരമാനപൂജാർഥം തപോ ദംഭേന ചൈവ യത് ।
ക്രിയതേ തദിഹ പ്രോക്തം രാജസം ചലമധ്രുവം ॥ 17-18 ॥
മൂഢഗ്രാഹേണാത്മനോ യത്പീഡയാ ക്രിയതേ തപഃ ।
പരസ്യോത്സാദനാർഥം വാ തത്താമസമുദാഹൃതം ॥ 17-19 ॥
ദാതവ്യമിതി യദ്ദാനം ദീയതേഽനുപകാരിണേ ।
ദേശേ കാലേ ച പാത്രേ ച തദ്ദാനം സാത്ത്വികം സ്മൃതം ॥ 17-20 ॥
യത്തു പ്രത്യുപകാരാർഥം ഫലമുദ്ദിശ്യ വാ പുനഃ ।
ദീയതേ ച പരിക്ലിഷ്ടം തദ്ദാനം രാജസം സ്മൃതം ॥ 17-21 ॥
അദേശകാലേ യദ്ദാനമപാത്രേഭ്യശ്ച ദീയതേ ।
അസത്കൃതമവജ്ഞാതം തത്താമസമുദാഹൃതം ॥ 17-22 ॥
ഓന്തത്സദിതി നിർദേശോ ബ്രഹ്മണസ്ത്രിവിധഃ സ്മൃതഃ ।
ബ്രാഹ്മണാസ്തേന വേദാശ്ച യജ്ഞാശ്ച വിഹിതാഃ പുരാ ॥ 17-23 ॥
തസ്മാദോമിത്യുദാഹൃത്യ യജ്ഞദാനതപഃക്രിയാഃ ।
പ്രവർതന്തേ വിധാനോക്താഃ സതതം ബ്രഹ്മവാദിനാം ॥ 17-24 ॥
തദിത്യനഭിസന്ധായ ഫലം യജ്ഞതപഃക്രിയാഃ ।
ദാനക്രിയാശ്ച വിവിധാഃ ക്രിയന്തേ മോക്ഷകാങ്ക്ഷിഭിഃ ॥ 17-25 ॥
സദ്ഭാവേ സാധുഭാവേ ച സദിത്യേതത്പ്രയുജ്യതേ ।
പ്രശസ്തേ കർമണി തഥാ സച്ഛബ്ദഃ പാർഥ യുജ്യതേ ॥ 17-26 ॥
യജ്ഞേ തപസി ദാനേ ച സ്ഥിതിഃ സദിതി ചോച്യതേ ।
കർമ ചൈവ തദർഥീയം സദിത്യേവാഭിധീയതേ ॥ 17-27 ॥
അശ്രദ്ധയാ ഹുതം ദത്തം തപസ്തപ്തം കൃതം ച യത് ।
അസദിത്യുച്യതേ പാർഥ ന ച തത്പ്രേത്യ നോ ഇഹ ॥ 17-28 ॥